Do podstawowych czynników wytwórczych należą: ziemia, praca, kapitał.
Ziemia jest czynnikiem wytwórczym niezbędnym nie tylko w rolnictwie. Działki budowlane to podstawa działalności całej branży budowlanej i wielu przedsiębiorstw, które mają na nich swoje budynki i hale produkcyjne. Z ziemi wydobywa się bogactwa naturalne, również wykorzystywane w produkcji.
Praca jest czynnikiem wytwórczym występującym w każdej działalności gospodarczej, nawet w działalności wirtualnej ( Internet ) - która nie wymaga posiadania ziemi ani dużego kapitału rzeczowego i finansowego - konieczna jest praca ludzka.
Kapitał to środki rzeczowe lub pieniężne, które zainwestowane w działalność gospodarczą, przynoszą dochody jego właścicielowi. Kapitałem rzeczowym są urządzenia produkcyjne, materiały, surowce, budynki – wszystko to, czego potrzebuje przedsiębiorca, aby produkować dobra i usługi. Kapitał finansowy występuje w formie gotówki lub lokat bankowych i może być przeznaczony na zakup czynników wytwórczych.
Wszyscy przedsiębiorcy, podobnie jak Pan Michał, który odziedziczył piekarnię po ojcu, muszą podejmować decyzje gospodarcze:
• Co i ile produkować ( chleb czy bułki, ile chleba, ile bułek )?
• W jaki sposób produkować ( z jakich surowców, według jakiej receptury, z jakich korzystać urządzeń )?
• Dla kogo produkować ( kim są klienci piekarni i jakie mają oczekiwania )?
Każdy konsument dóbr i usług, podobnie jak Pan Michał musi podjąć decyzje:
• Jaką część dochodu przeznaczyć na konsumpcję, a jaką zaoszczędzić?
• W jakiej kolejności zaspokajać potrzeby swoje i rodziny?
• Jakie dobra najlepiej zaspokoją te potrzeby?
Z tego wynika że do podjęcia decyzji gospodarczych jest potrzebna świadomość potrzeb i celów oraz informacje o dostępności środków wytwórczych oraz towarów. Działanie świadome, zgodne ze sztuką podejmowania decyzji i z wykorzystaniem dostępnych informacji nazywamy postępowaniem racjonalnym.
Racjonalność wymaga prowadzenia rachunku ekonomicznego, to znaczy porównywania wyników działalności gospodarczej z ponoszonymi kosztami.
Uniwersalną zasada działania w gospodarce jest zasada racjonalnego gospodarowania. Według tej zasady istnieją dwa sposoby podnoszenia efektywności działania:
1) maksymalizacja wyników przy danych nakładach – określana jako zasada wydajności,
2) minimalizacja nakładów w celu osiągnięcia danego efektu – określana jako zasada oszczędności.
Pan Michał wybrał zasadę wydajności, bowiem nastawia się na wzrost sprzedaży i zysku. Musi unowocześnić wyposażenie piekarni i lepiej wykorzystać pracowników. Chcąc te założenia zrealizować , poniesie pewne koszty np. kupi maszyny, aby w przyszłości był możliwy wzrost wydajności. Podstawą takiego wyboru było przekonanie, że na lokalnym rynku można sprzedać więcej pieczywa.
W ekonomii zakłada się, że zarówno przedsiębiorcy jak i konsumenci podejmują decyzje w sposób racjonalny. Jest to jednak uproszczenie .Z obserwacji wiemy, że nie zawsze kierujemy się rozumem, często naśladujemy cudze postępowanie lub działamy pod wpływem emocji, które są złym doradcą.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz