W procesie przemian społeczno-gospodarczych, jakie dokonały się w Polsce po 1989 roku, jednym z podstawowych elementów jest prywatyzacja sektora państwowego. Doświadczenia gospodarki zarządzanej centralnie do 1989 roku pozwalają na stwierdzenie, że funkcjonujące wówczas podmioty gospodarcze okazały się niewydolne ( charakteryzowała je mała efektywność, powolne tempo unowocześniania procesów produkcyjnych, wprowadzania procesów technologicznych, a co za tym idzie, zupełny brak konkurencyjności na rynkach międzynarodowych ).
Jedną z przyczyn takiego stanu był fakt, że w gospodarce dominowały podmioty stanowiące „własność społeczną”, czyli przedsiębiorstwa państwowe i spółdzielcze. Przedsiębiorstwa prywatne, prowadzone najczęściej w formie małych zakładów rzemieślniczych miały w gospodarce znaczenie marginesowe.
W zarządzaniu przedsiębiorstwami państwowymi brak było poczucia właścicielskiego w odniesieniu do majątku, jaki otrzymały one od organu założycielskiego.
Historia gospodarki dowodzi, że autentyczni właściciele, pracujący wyłącznie na „własny rachunek”, dążą do osiągnięcia jak najwyższej efektywności, co umożliwia rozwój podmiotów gospodarczych i rozwój gospodarki w skali makroekonomicznej.
Dlatego po 1989 roku uznano, że aby zwiększyć efektywność gospodarowania należy przeprowadzić prywatyzację. Prywatyzacja oznacza przechodzenie w gospodarce od własności państwowej do prywatnej przez sprzedaż mienia państwowego lub jego udostępnienie prywatnym osobom fizycznym lub prawnym. Celem prywatyzacji przedsiębiorstw jest poprawa efektywności i konkurencyjności prywatyzowanych podmiotów.
Następuje podstawowa zmiana zasad odpowiedzialności za funkcjonowanie przedsiębiorstwa, gdyż za błędne decyzje w kierowaniu przedsiębiorstwem konsekwencje ponoszą prywatni właściciele, a nie całe społeczeństwo, jak to się dzieje w przedsiębiorstwach państwowych. Prywatyzacji towarzyszy często uruchomienie mechanizmów konkurencji, które zmuszają do bardziej skutecznego działania, a tym samym do wzrostu sprawności kierowania przedsiębiorstwem.
Procesy prywatyzacyjne były z reguły poprzedzone restrukturyzacją finansową i organizacyjną oraz modernizacją technologiczną. Na podstawie tych ustaw obecnie są realizowane trzy zasadnicze procedury postępowania z przedsiębiorstwami państwowymi:
• komercjalizacja, czyli przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa w celu dalszej prywatyzacji lub przekształcenia przedsiębiorstwa w spółkę z udziałem wierzycieli w wyniku konwersji ich wierzytelności na udziały,
• prywatyzacja bezpośrednia poprzez sprzedaż, wniesienie do spółki lub oddanie w odpłatne użytkowanie majątku prywatyzowanego przedsiębiorstwa,
• likwidacja przedsiębiorstwa ze względów ekonomicznych.
Największe tempo prywatyzacji miało miejsce w latach 1990 – 1993, kiedy to procesem tym objęto 2593 przedsiębiorstwa. W ostatnich latach obserwuje się wyraźne wyhamowanie tempa prywatyzacji, z tendencją spadkową w każdym roku.
Uwaga ! Sposoby i etapy prywatyzacji zostaną przedstawione w następnym poście. Zapraszam do zapoznania się.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz