Istota, cele i narzędzia polityki fiskalnej państwa

Polityka fiskalna polega na dysponowaniu prrzez rząd dochodami i wydatkami budżetowymi dla osiągnięcia określonych celów gospodarczych i społecznych. Związana jest z jednej strony z polityką podatkową (czyli określaniem wysokości i zakresu podatków a z drugiej z polityką budżetową (polityką wydatkowania dochodów budżetowych).
Do najważniejszych i najbardziej pożądanych przez społeczeństwo, celów gospodarczych i społecznych należą:
• stabilizacja gospodarki i stwarzanie warunków wzrostu gospodarczego, czyli zwiększenie wielkości produkcji i usług oraz podnoszenie poziomu życia społeczeństwa,
• trwały rozwój z jednoczesnym stawianiem na wysokim poziomie wymogów w zakresie ochrony środowiska naturalnego,
• ograniczanie bezrobocia i pełne zatrudnienie,
• tworzenie stabilnego poziomu cen i zapobieganie inflacji,
• zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego, czyli zapewnienie godziwego życia osobom, które same nie są w stanie o nie zadbać.
Polityka fiskalna realizowana jest przez budżet państwa, a jej narzędziami (instrumentami) są przede wszystkim podatki i wydatki rządowe.
Państwo może wpływać na stan gospodarki, dokonując zmian zarówno po stronie wpływów budżetowych ( głównie podatków), jak i wydatków budżetowych (realnych i transferów).
Rząd jako podmiot ustalający politykę podatkową, wpływa na całkowity popyt w gospodarce, czyli popyt konsumpcyjny gospodarstw domowych i popyt inwestycyjny firm. Im wyższe podatki płacimy, tym mniej mamy środków pieniężnych i mniej kupujemy, czyli ograniczamy konsumpcję oraz zmniejsza się popyt inwestycyjny. Taka sytuacja wpływa na zmniejszenie całkowitego popytu w gospodarce i w efekcie powoduje zmniejszenie wzrostu gospodarczego. Podobny skutek ma zmniejszenie wydatków budżetowych bowiem wpływa hamująco na całkowity popyt.
Odwrotny efekt gospodarczy może być osiągnięty, jeżeli zmniejszają się obciążenia podatkowe. Obniżając stawki podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych, rząd powoduje zwiększenie popytu konsumpcyjnego na produkty i usługi, natomiast firmy posiadają więcej środków finansowych, które mogą przeznaczyć na inwestycje.
Reasumując: obniżając stawki podatków, państwo stara się doprowadzić do wzrostu całkowitego popytu, a w konsekwencji do wzrostu wielkości produkcji dóbr i usług oraz zatrudnienia. Takie rozwiązania dyktuje ekonomia, jednak jest to sytuacja nie do zastosowania w dobie kryzysu i wysokiej wartości długu publicznego.

,